Μαμά, τι θα διαβάσουμε σήμερα;

http://bookstand.gr/2013/10/22/%CE%BC%CE%B1%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%B9-%CE%B8%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5-%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1/

ΜΑΜΑ, ΤΙ ΘΑ ΔΙΑΒΑΣΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ;

22/10/2013

—  Μαμά, τι θα διαβάσουμε σήμερα;

Για χρόνια ακουγόταν αυτή η ατάκα, κάθε βράδυ γύρω στις 9, στο σπίτι μας. Και είχαμε περίπου μισή ώρα, για να διαβάσουμε παραμύθι. Τα πρώτα χρόνια μικρά παραμυθάκια – μετά μεγαλύτερα, συχνά σε συνέχειες.

Όταν γεννήθηκε ο Άκης, ήμουν πολύ χαρούμενη: επιτέλους θα είχα κάποιον να μοιραστώ τα τραγούδια, τις ταινίες και -κυρίως- τα βιβλία που αγαπούσα. Κι είχα αγωνία – θα του αρέσουν, άραγε;

Του αρέσουν. Όχι όλα φυσικά. Όταν ήταν πιο μικρούλης ήταν πιο εύκολο να τον επηρεάζω, τώρα που μεγαλώνει έχει πια αποκτήσει δικό του γούστο και αποφασίζει μόνος. Αλλά τώρα του έχω εμπιστοσύνη: έχει πάρει τις βάσεις, δύσκολο να ξεστρατίσει πολύ.

Ξεκίνησα να του διαβάζω πριν γεννηθεί (και να του τραγουδάω. Το ίδιο τραγούδι, την ίδια ώρα κάθε βράδυ, για 5 ολόκληρους μήνες… ώστε, όταν γεννήθηκε, το αναγνώριζε). Ό,τι διάβαζα εγώ –εφημερίδες, βιβλία, Ιστορία, έγγραφα της δουλειάς– τα διάβαζα δυνατά. Να ακούει, να συνηθίζει. Παραμύθια ξεκίνησα να του διαβάζω κάθε βράδυ, μόλις έγινε δύο μηνών και έστρωσε το ωράριο του ύπνου του: κοιμόταν πια από τις 12 το βράδυ ώς τις 7 το πρωί, συνεχόμενα. Τότε άρχισα, μετά το βραδινό μπάνιο και την ώρα που χαλάρωνε κι έπινε το γάλα του, να του διαβάζω: στο ένα χέρι αγκαλιά ο Άκης να θηλάζει, στο άλλο το βιβλίο. Κι έτσι τον έπαιρνε ο ύπνος.

Όταν χρόνισε, πήγε σε παιδικό σταθμό. Εκεί, τους διάβαζε παραμύθια η δασκάλα. Όταν εγώ του έλεγα το ίδιο, το αναγνώριζε. Κι έτσι, λίγο μετά τα δύο είχε κιόλας αποκτήσει αγαπημένα βιβλία: τα “Τρία Μικρά Λυκάκια”, του Τριβιζά, και τον “Μικρό Πρίγκιπα” του Αντουάν ντε Σαιν Εξυπερί. Τα διαβάζαμε ξανά και ξανά, για χρόνια, με κείνη τη μανία της επανάληψης που έχουν τα πιτσιρίκια. Σιγά σιγά άρχισε να ξεχωρίζει τα γράμματα στα βιβλία του: το Α, το Ο, το Ε. Συχνά μάλιστα τον τσάκωνα να κάθεται στο γραφειάκι του, να έχει ένα βιβλίο μπροστά του (που βέβαια είχε μάθει απ’ έξω) και να κάνει πως διαβάζει. Ομολογώ πως δεν του διάβασα πολλά “κλασικά” παραμύθια, αυτά τα έμαθε, κυρίως, από το σχολείο.

Γύρω στα 5, άρχισε να μαθαίνει την αλφαβήτα. Πήραμε τότε πολλά βιβλιαράκια με μεγάλα γράμματα και πολλές εικόνες, κι άρχισε να αναγνωρίζει και να γράφει γράμματα, με καμάρι. Δεν του έδωσα τα “κλασικά” αλφαβητάρια, προτίμησα άλλα: την “Αλφαβήτα των λουλουδιών” της Ζωής Βαλάση, την “αλφαβήτα” της Φωτεινής Στεφανίδη, τις “4 εποχές” της Ευγενίας Φακίνου, τον “Έλμερ”, τον παρδαλό ελέφαντα τουΝτέιβιντ Μακ Κι. Το καλοκαίρι πριν πάει πρώτη δημοτικού, διάβασε μόνος του, για πρώτη φορά, καινούριο βιβλίο: την “Ντενεκεδούπολη”, τηςΕυγενίας Φακίνου. Διάβαζε αργά, με το δαχτυλάκι κάτω από τα γράμματα, ξετρελαμένος από τη χαρά του. Το διάβαζε ξανά και ξανά, για μέρες – μέχρι που το έμαθε απ’ έξω.

Από τότε πέρασαν πολλά βιβλία από τα χέρια του. Κυρίως τα καλοκαίρια – αν κι εξακολουθούσαμε να διαβάζουμε παραμύθια κάθε βράδυ, πριν τον ύπνο. Μέχρι να τελειώσει το Δημοτικό είχε διαβάσει περίπου όλη την “κλασική” παιδική λογοτεχνία της βιβλιοθήκης μου: όλα τα επεισόδια της “Ντενεκεδούπολης”, όλα τα βιβλία του “Μικρού Νικόλα” του Σαμπέ, κάμποσα του Ιούλιου Βερν, ό,τι είχαμε από Λότη Πέτροβιτς κι από Τριβιζά, (μεγάλη αδυναμία τα “88 Ντολμαδάκια” και η “Φρουτοπία” σε τόμους, που τη διαβάζει ακόμα πού και πού), τα πρώτα βιβλία του φίλου μας του Άρη Δημοκίδη με τους “Στε”, τα πρώτα του αγαπημένου (και των δυο μας) “Παραμυθά”, του Νίκου Πιλάβιου, τον “Νιλς Χόλγκερσον” της Σέλμα Λάνγκερλεφ, τον “Καρυοθραύστη” του Χόφμαν (που τον έπαιξαν μάλιστα εκείνα τα Χριστούγεννα στα προνήπια) τον “Δον Κιχώτη” του Θερβάντες, σε μια επετειακή έκδοση για παιδιά, πρώτα, και μετά στην έξοχη διασκευή/μετάφραση του Βάρναλη.

Και συνηθίζαμε να “κυνηγάμε” και οι δυο μας εκδόσεις με όλων των ειδών τις πληροφορίες (χρήσιμες και άχρηστες): έτσι αποκτήσαμε μια ωραία συλλογή από βιβλία των “Ερευνητών”, κάτι όμορφες σειρές με αινίγματα από τα “Ελληνικά Γράμματα”, και βέβαια τα “Βιβλία των Μικρών Εξερευνητών”. Ακόμα θυμάμαι μια καταπληκτική σειρά από μικρά βιβλιαράκια με σκληρό εξώφυλλο, των εκδόσεων “Δεληθανάση”, που καταπιάνονται το καθένα τους με ένα συγκεκριμένο θέμα και το εξηγούν αναλυτικά και “εύπεπτα”, με εικόνες που αλλάζουν γυρνώντας τις διαφάνειες – πολύ τα είχε αγαπήσει αυτά. Κι άλλα, φυσικά – και τώρα λυπάμαι που δεν τα κατέγραφα τότε με τη σειρά που τα διάβαζε, να έχει έναν κατάλογο όταν μεγαλώσει.

 Σιγά σιγά, άρχισε να περνάει στη λογοτεχνία για έφηβους: διάβασε τον “Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου”, το “Καπλάνι της Βιτρίνας” και τον “Θείο Πλάτωνα” τηςΆλκης Ζέη, τον “Θησαυρό της Βαγίας”, “Τα γενέθλια” και το “Όταν ο Ήλιος” τηςΖωρζ Σαρή, τις δικές μου μεγάλες αγάπες. Διάβασε όμως και τα “Διόδια της Φαντασίας” του Νόρτον Τζάστερ, τη “Ματίλντα”, τον “ΜΦΓ”, το “Ο Τζίμης και το γιγαντοροδάκινο” και φυσικά το “Ο Τσάρλι και το εργοστάσιο σοκολάτας” του Ρόαλντ Νταλ. Κι άλλα πολλά… τις εκδόσεις από τις αγαπημένες μας ταινίες του Ντίσνεϊ και της Πίξαρ, πολλά και διάφορα βιβλία για κάστρα, ιππότες, πειρατές, δεινόσαυρους – κλασικά αγορίστικα θέματα – αλλά και τη 10τομη “Μυθολογία” της Σοφίας Ζαραμπούκα, και τις “ζωγραφισμένες” αρχαίες κωμωδίες και τραγωδίες.

Και κάπου εκεί αρχίσαμε να δανειζόμαστε βιβλία από τη βιβλιοθήκη του δήμου και από αυτήν του σχολείου. Σε κάποια έκθεση βιβλίου μάλιστα διάλεξε μόνος του μια σειρά με λαϊκά παραμύθια από διάφορα μέρη της Ελλάδας, των εκδόσεων “Εν Πλω”, που τη συμπληρώσαμε σιγά σιγά, και τη διάβαζε παρέα με τον παππού του τα καλοκαίρια. Τα “Δώδεκα διαλεχτά Παραμύθια”, σε διασκευέςΚώστα Βάρναλη, τα βρήκε στην παιδική μας βιβλιοθήκη στο χωριό. Μπαίνοντας στο Γυμνάσιο άρχισε να διαλέγει μόνος του πια βιβλία από τις βιβλιοθήκες μου. Δεν τα κοιτάζω πλέον, δεν υπάρχει λόγος. Νομίζω πως μπορεί να διαβάσει οτιδήποτε. Τον βλέπω, επίσης, να διαβάζει μεγάλα κείμενα –ίσως και μικρά βιβλία– στην οθόνη του υπολογιστή, και σκέφτομαι πως ίσως ήρθε η ώρα για έναν e-reader.

Κάπως έτσι έφτασε ο Άκης τα δεκαπέντε. Με πολλά βιβλία, πολλά τραγούδια, κάμποσες ταινίες. Και κάπως έτσι, μάλλον, θα συνεχίσει. Μερικές φορές με πειράζει κιόλας, τώρα που μεγάλωσε: “Αμάν, ρε μάνα, πάλι καινούρια βιβλία; Σε λίγο θα φύγουμε εμείς από το σπίτι για να χωρέσουν αυτά!”. Όμως μια μέρα τον άκουσα να λέει σε φίλο του “άσ’ τα, χάλια το σπίτι του, δεν είχαν ούτε ένα βιβλίο!”. Και ησύχασα. Έχει πάρει τον σωστό δρόμο το παιδάκι μου!

 Νατάσσα Συλλιγνάκη